ผลิตภัณฑ์สำหรับเด็กมีผลดีผลเสียต่อผิวอย่างไรบ้าง

ผลิตภัณฑ์สำหรับเด็กมีผลดีผลเสียต่อผิวอย่างไรบ้าง

คุณแม่หลายๆ ท่านเคยมีปัญหาเกี่ยวกับผิวหนังลูกน้อย โดยที่ไม่ทราบสาเหตุบ่อยไหมคะ บางครั้งการที่ลูกน้อยเกิดอาการผิวหนังอักเสบอาจจะมีสาเหตุมาจากที่ลูกน้อยแพ้ผลิตภัณฑ์ที่ใช้ทำความสะอาดผิวหนังก็ได้ค่ะ อีกทั้งในปัจจุบันมีผลิตภัณฑ์ที่ทำความสะอาดผิวหนังของทารกให้เลือกมากมาย การเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสมกับลูกน้อยจึงเป็นสิ่งที่สำคัญ โดยเฉพาะในบ้านเราที่เป็นเมืองร้อน ยิ่งก่อให้เกิดเหงื่อหรือความอับชื้นได้ง่ายขึ้น

สำหรับเดือนนี้คุณหมออยากจะขอแนะนำคุณแม่เกี่ยวกับการเลือกซื้อผลิตภัณฑ์สำหรับเด็กให้เหมาะกับเบบี๋ตัวน้อยๆ นะคะ โดยเฉพาะการเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ที่จะต้องใช้ หรือสัมผัสกับทารกหรือเด็กโดยตรงนั้น คุณแม่ไม่สามารถมองข้ามได้ เพราะผลิตภัณฑ์เหล่านี้อาจจะเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ลูกน้อยมีอาการผื่นผิวหนังอักเสบได้ค่ะ

สำหรับผลิตภัณฑ์แรกที่คุณหมออยากแนะนำในวันนี้ก็คือ แชมพู (Shampoo) ค่ะ แชมพูที่ดีต้องใช้แล้วหนังศีรษะไม่แห้ง ไม่ระคายเคือง ผมนุ่ม การเลือกใช้แชมพูให้เหมาะสมจึงขึ้นอยู่กับช่วงอายุและโรคที่หนังศีรษะด้วย คุณแม่อย่าลืมนะคะว่าการเลือกใช้นั้นต้องเป็นแชมพูสำหรับเด็กโดยเฉพาะ ซึ่งคุณหมอขอแนะนำวิธีการเลือกแชมพูดังนี้ค่ะ

• เลือกผลิตภัณฑ์ที่ผลิตไว้เพื่อเด็กโดยเฉพาะ ไม่เติมสี น้ำหอม (Fragrances) สารทำให้เกิดฟอง และไม่ควรผสมสารกันบูดหรือสารอื่นๆ ในปริมาณที่มากเกินไป

• เลือกผลิตภัณฑ์ที่ไม่ระคายเคืองต่อหนังศีรษะ ผิวหนัง และเยื่อบุตา

• มีความเป็นกรดด่างที่เป็นกลาง ไม่ก่อให้เกิดการแพ้และผ่านการทดสอบว่าไม่ทำให้ระคายเคืองต่อเยื่อบุตา

ผลิตภัณฑ์สำหรับเด็กอีกชนิดที่ขาดไม่ได้เลยก็คือ สบู่ (Soap) ค่ะ เวลาคุณแม่เลือกซื้อสบู่อาบน้ำหรือครีมอาบน้ำให้ลูกน้อยนั้น คุณหมอขอแนะนำเคล็ดลับในการเลือกใช้สบู่ดังนี้ค่ะ

• ควรมีความเป็นกรดอ่อนๆ หรือเป็นกลางที่มีค่า pH 5.5 เนื่องจากสบู่ที่มีความเป็นด่างมากจะทำลายความเป็นกรดที่ผิวหนัง ซึ่งเป็นตัวป้องกันผิวหนังจากเชื้อโรคภายนอก

• เลือกผลิตภัณฑ์ที่ไม่ผสมสารเคมี น้ำหอมที่ระคายเคืองกับผิวเด็ก

ผลิตภัณฑ์สำหรับเด็กอีกประเภทที่คุณแม่ในยุคนี้เกือบทุกคนต้องซื้อให้กับลูกน้อยนั่นก็คือ ผ้าอ้อมสำเร็จรูป (Diaper) ค่ะ ในท้องตลาดปัจจุบันมีผ้าอ้อมสำเร็จรูปมากมายหลายยี่ห้อให้คุณแม่ได้เลือกซื้อ แต่ถ้าคุณแม่เลือกใช้ผ้าอ้อมสำเร็จรูปที่มีคุณสมบัติที่ไม่ดี ไม่มีคุณสมบัติของการซึมซับ หรือการระบายอากาศที่ไม่ดี อาจจะทำให้ลูกน้อยมีอาการของผดผื่นผ้าอ้อมได้เช่นกันค่ะ คุณแม่ควรจะมีวิธีการเลือกซื้อผ้าอ้อมสำเร็จรูปดังนี้ค่ะ

• ผ้าอ้อมสำเร็จรูปที่ดีต้องมีคุณสมบัติของการระบายอากาศที่ดี ป้องกันความเปียกชื้นได้ในระยะเวลาที่ยาวนาน

• ผลิตจากวัตถุดิบที่อ่อนโยน ไม่ระคายเคืองต่อผิวลูกน้อย

ถึงแม้ว่าคุณแม่จะทราบถึงวิธีการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์สำหรับทารกให้เหมาะกับคุณลูกๆ ในเบื้องต้นไปแล้ว แต่ก็อาจจะมีบ้างนะคะที่ลูกน้อยจะมีอาการแพ้ทางผิวหนัง เมื่อได้สัมผัสหรือใช้ผลิตภัณฑ์ประเภทอื่นๆ อีก เพราะฉะนั้นเรามาดูกันเลยนะคะว่า อาการแพ้ที่เกิดขึ้นจะเป็นในลักษณะใด แล้วคุณแม่จะรู้ได้อย่างไรว่า ลูกน้อยแพ้ผลิตภัณฑ์เหล่านั้น

หากคุณแม่พบลักษณะของผื่นที่เกิดจากการสัมผัสสารที่ระคายเคืองอย่างอ่อนๆ เป็นเวลานานๆ ผื่นที่เกิดขึ้นอาจมีลักษณะแดง คัน และมีอาการคันร่วมด้วย หรือลักษณะของผื่นที่เกิดจากการสัมผัสสารระคายเคืองอย่างแรง จะมีลักษณะเป็นตุ่มน้ำใส หรือตุ่มหนอง ซึ่งจะมีอาการคันมาก ซึ่งส่วนใหญ่ถ้าเป็นการแพ้แบบระคายเคือง (Irritant contact dermatitis) ผื่นมักจะอยู่เฉพาะตรงที่สัมผัสสาร ไม่ค่อยพบกระจายไปบริเวณอื่น ซึ่งจะต่างจากผื่นจากปฏิกิริยาภูมิแพ้ต่อสารที่สัมผัส (Allergic contact dermatitis) ซึ่งจะลามไปที่อื่นได้

สำหรับอาการแพ้ผลิตภัณฑ์สำหรับเด็ก จะมีอาการแพ้ 2 ประเภทดังนี้

1.แบบระคายเคือง (Irritant contact dermatitis) เกิดจากการสัมผัสสารที่แพ้กับผิวหนังโดยตรง โดย
ไม่อาศัยปฏิกิริยาอิมมูน จะพบบ่อยในเด็กอ่อน เนื่องจากผิวหนังบางและดูดซับสารผ่านผิวหนังได้ง่าย ถ้าเป็นสารที่ระคายเคืองอย่างแรง เช่น มีความเป็นกรดหรือด่างสูงๆ จะเกิดปฏิกิริยาขึ้นทันที หลังสัมผัสสารเพียงครั้งเดียว แต่ถ้าเป็นสารระคายเคืองอย่างอ่อนๆ เช่น สบู่ ผงซักฟอก จะเกิดผื่นหลังสัมผัสสารซ้ำหลายๆ ครั้ง

2.ผื่นจากปฏิกิริยาภูมิแพ้ต่อสารที่สัมผัส (Allergic contact dermatitis) เกิดจากการสัมผัสสารที่มีคุณสมบัติกระตุ้นให้เกิดปฏิกิริยาอิมมูน ในเด็กเล็กพบน้อยกว่าเด็กโต ส่วนใหญ่จะแพ้สิ่งของที่ใช้ในชีวิตประจำวัน เช่น นิเกิล ยางในรองเท้า กาว เป็นต้น

การป้องกันและรักษา

หลีกเลี่ยงสาเหตุที่ทำให้เกิดผื่น ถ้ามีผื่นสงสัยคุณแม่ควรพาลูกน้อยไปพบแพทย์เฉพาะทางที่โรงพยาบาล ในบางรายสามารถทำการทดสอบสารที่แพ้โดยวิธีการทำ Patch Test ได้ค่ะ

แพทย์หญิงฐิตาภรณ์ วรรณประเสริฐ